Beylerbeyi Sarayı Rehberi | Nerede ve Giriş Ücretleri (Detaylı)

İstanbul gezilecek yerler listemizde de yer alan Beylerbeyi Sarayı, Osmanlı devleti tarafından yapılan ve günümüze kadar gelmeyi başaran en önemli saraylarından birisidir. Saray yaptırıldıktan sonra ülkeyi ziyarete gelen yabancı konukların ağırlanması amacıyla kullanılmıştır.

Aynı zamanda padişahların yazın konakladıkları sayfiye mekanı olarak da işlev görmüştür. Saray Osmanlı Devleti’ne ait Anadolu Yakası’nda boğazda bulunan tek saray olma özelliğine sahiptir.

Beylerbeyi Sarayı Tarihçesi

Beylerbeyi Sarayı Bizans Devleti’nin İstavroz Bahçesi olarak adlandırıldığı alan yani günümüzde Üsküdar olarak semtte yapılmıştır. Alan Osmanlı zamanında da Has Bahçeler olarak anılmıştır. Söz konusu alana saray ilk olarak II. Mahmut zamanında yaptırılmıştır ancak çıkan yangın sonrasında büyük hasar almış olan sarayı dönemin padişahı Abdülaziz yıktırmıştır.

Yıkın sonrası aynı alana ancak öncekinden oldukça büyük olan bugünkü Beylerbeyi Sarayı’nı yaptırmıştır. Padişah Abdülaziz sarayı 1861-1865 yılları arasında mimar kardeşler Sarkis Balyan ve Agop Balyan’a yaptırmıştır.

Beylerbeyi Sarayı’nın Mimari Özellikleri

Sarayın yapımını gerçekleştiren Sarkis Balyan ve kardeşi sarayın mimarisinde Barok, Rönesans olmak üzere hem batı hem de doğu üsluplarını kullanmıştır. Toplamda bodrum dahil 3 katlı olan saray selamlık ve haremlik adı verilen iki bölüme ayrılmıştır.

Sarayda 24 oda ve 6 adet salon bulunmaktadır. Beylerbeyi Sarayı’nın en önemli odaları Mavi Salon, Valide Sultan odası, yemek odası ve kabul odası gibi odalardır. Oldukça şık bir görümüne sahip olan sarayda döşemeler Mısır hasırlarıyla kaplanmıştır.

Aynı zamanda sarayın zeminine Hereke halıları döşenmiştir. Bunlar dışında sarayın içi şıklık katacak Fransız saatleri, kristal avizeler, Çin ve Fransız vazolarıyla süslenmiştir. Ayrıca Sultan Abdülaziz sayesinde sarayın birçok yerinde deniz ve gemi temalarına yer verilmiştir.

Bunun dışında sarayın içi altın nakışlarla süslenmiştir. Sarayın tavan süslemeleri için çeşitli çizimler yapan Sultan Abdülaziz süslemeler için Avrupa’dan ressamlar getirerek saray süslemelerini yaptırmıştır. Ayrıca sarayın duvarlarında devrin ünlü hattatı Abdülfettah Efendi’ye ait hat çalışmaları ve kitabeler yer almaktadır.

Sarayın Hünkar Dairesi ve Mavi Salonu oldukça görkemlidir. Özellikle Mavi Salon görülmesi gereken yerlerdendir. Bunun dışında sarayda yer alan Harem bölümü diğer bölümlere oranla daha sade bir şekilde hazırlanmıştır.

Beylerbeyi Sarayı Köşkleri

Beylerbeyi Sarayı bahçesi çok sayıda yapıya da ev sahipliği yapmıştır. Bu yapılar arasında köşklerde yer almaktadır.

Saray bahçesinde yer alan köşkler şunlardır;

• Sarı Köşk
• Ahır Köşk
• Deniz Köşkleri
• Serdab köşk(Mermer Köşk)
• Seyir Köşkü

Bu köşkler dışında Osmanlı devleti zamanında bahçede yer alan köşkler, güvercinlik, eczane, gazhane ve geyiklik gibi binalar günümüze gelememişlerdir.

Sarı Köşk

Sarı Köşk II. Mahmut zamanında yapılmış olan saraydan geriye kalmış olan köşktür. Köşkün yapımında ahşap, küfek taşı ve tuğla gibi malzemeler kullanılmıştır. Köşk iki kattan oluşmaktadır. Oldukça sakin bir alanda yer alan köşk dinlenme amacıyla kullanılmıştır.

Mermer Köşk

Beylerbeyi Sarayı bahçesinde yer alan Mermer köşk av köşküdür ve II. Mahmut tarafından yaptırılmıştır. Söz konusu köşke serinlemek amacıyla kullanılmasından dolayı Serdab köşkü de denilmektedir.

Köşkün duvarlarının mermerle kaplanmış olmasa sebebiyle Mermer Köşk olarak anılmaktadır. Köşk geçmişte Mahmut Köşkü olarak da anılmıştır. Köşkün içinde havuz ve sebiller bulunmaktadır.

Ahır Köşk

Padişah ve devlet büyüklerinin atlarının barınması amacıyla yapılmış olan köşktür. Köşkün içinde atların konaklaması için yapılmış olan yirmi adet bölme bulunmaktadır. Aynı zamanda Ahır köşkünün tavanlarında ve duvarlarında çeşitli hayvan resimleri bulunmaktadır. Bu köşke Has Ahır adı ve verilmiştir.

Deniz Köşkleri

Beylerbeyi Sarayı bahçesinde yer alan deniz köşkleri iki tanedir. Sarayın iki yanında bulunan bu köşklerden birisinin adı Mabeyn köşkü olarak anılırken diğerinin adı Valide Sultan köşkü olarak anılmaktadır.

Ayrıca Selamlık Deniz Köşkü ve Harem Deniz köşkü olarak da adlandırılan köşkler Sarkis Balyan tarafından yapılmıştır. Köşkler ilgi çekici bir mimariye sahiptir ve bu köşkler zamanında Çadır köşkleri ve Nevresm köşkleri olarak da anılmıştır.

Beylerbeyi Sarayı Bahçeleri

Beylerbeyi Sarayı binasının dışında binanın içinde bulunduğu saray bahçesi de son derece şık ve harika bir mimariye sahiptir. Mimarisi ve güzellikleriyle Osmanlı döneminden kalan en görkemli saray bahçelerinden birisidir.

Sarayın bahçesi setler halinde çeşitli bölümlerden oluşmakta ve merdivenlerle birbirine bağlanmaktadır. Setler deniz tarafından yukarıya doğru yükselen konumdadır. Toplamda 5 setten oluşan bahçede ilk sette ağaçlar, ikincisinde çiçekler, üçüncüsünde teras, dördüncüsünde ise kuğu havuzu, Mermer Köşk ve Ahır Köşk yer almaktadır.

Bahçenin en sakin yeri olan beşinci sette de Sarı Köşk bulunmaktadır. Bahçede aynı zamanda yer alan köşkler, heykeller, havuzlar, çeşmeler, teraslar ve ağaçlar dikkat çekmektedir. Bahçede yer alan havuz, çeşme ve teras gibi çeşitli yapılar II. Mahmut döneminden kalmıştır.

Beylerbeyi Sarayı’na ait olan bu set bahçelerinden bazılar dinlenme amaçlı bazıları da meyve yetiştirmek amacıyla kullanılmıştır. Ayrıca söz konusu bahçeler zamanında çok sayıda hayvana da ev sahipliği yapmıştır.

Ayrıca bahçede çok sayıda farklı ağaca rastlanmaktadır. Bunlar arasında kestane, ıhlamur, manolya, kayın, dişbudak, meşe ve kayın ağaçları yer almaktadır. Bahçe denize doğru görkemli bir duvarla çevrilidir.

Bu duvar üzerinde geçmişte denizden giriş amacıyla kullanılan iki kapı bulunmaktadır. Beylerbeyi Sarayı’nın bahçesinde ayrıca çok sayıda hayvan heykelleri bulunmaktadır. Bu heykeller padişah Abdülaziz zamanında yaptırılan 21 heykelin 14 tanesi günümüzde saray bahçesinde yer almaktadır.

Günümüzde bahçede yer alan hayvan heykelleri arasında geyik, aslan, boğa ve at gibi hayvanların farklı çeşitleri yer almaktadır.

Tarihi Tünel

Tarihi tünel Beylerbeyi Sarayı’nın en önemli yapılarından birisidir. Tünel II. Mahmut tarafından yapılan ve yangında zarar gördükten sonra yıkılan ilk saraydan geriye kalan yapılardandır. Tünelin yapılış tarihi 1829-1832 tarihi arasındadır.

Tarihi tünel Beylerbeyi sarayını ana yoldan ayırmaktadır. Tünel 1975 yılında Boğaziçi Köprüsü’nün yapılmasına kadar Üsküdar’ı Beylerbeyi’ne bağlayan kara yolu olarak kullanılmıştır.

Köprü yapıldıktan sonra da tünel trafiğe kapatılmıştır. Söz konusu tünelde II. Mahmut tarafından yaptırılan çeşmeler yer almaktadır. Ayrıca tünelin önemli bir özelliği de tünel içinde Haremlik ve Selamlık bahçelerine geçiş bulunmasıdır. Tarihi Tünel yıllar sonra 2017 yılında küçük araçlar için trafiğe açılmış ancak kısa süre sonra restorasyona alınmıştır.

Beylerbeyi Sarayında Ağırlanan Konuklar

Saray yapıldığı dönemden sonra padişahlar tarafından yazlık olarak kullanılmasının yanı sıra yabancı devlet adamlarının misafir edilmesi amacıyla kullanılmıştır.

Beylerbeyi Sarayı’nda misafir edilen yabancı devlet başkanlarının isimleri şunlardır;

• Nikola (Karadağ Prensi-1874)
• Franz Joseph (Avusturya İmparatoru-1869)
• Wilhem (Alman İmparatoru)
• İtalya Veliahdı (1869)
• Frédéric Guillaume Nicola Charles (Prusya Prensi-1869)
• Rıza Pehlevi (İran Şahı)
• Nasıreddin (İran Şahı-1873)
• Vürtemberg Kraliçesi Olga (1872)
• Gran Dük Nikola
• Sırp Prensi
• İmparatoriçe Eugenie (Fransız imparatoru Napolyon’un eşi-1869)

Bu isimleri ağırlayan saray adeta devletin konuk evi olma özelliğini taşımıştır. Sarayın ilk yabancı konuğu İmparatoriçe olmuştur. İmparatoriçe Seyahat amacıyla yurt dışına çıkan ilk padişah olan Abdülaziz’e iade-i ziyaret yapmıştır.

Hatta imparatoriçe saraya 42 yıl sonra tekrar konuk olmuştur. Ayrıca Sultan II. Abdülhamit’te ölmeden önce son 6 yılını burada geçirmiştir. Padişah tahttan indirildikten sonra burada yaşamıştır. İran Şahı Pehlevi Cumhuriyet Dönemi’nde sarayda misafir edilen devlet büyüklerindendir ve şah Atatürk tarafından ağırlanmıştır.

Ayrıca Beylerbeyi Sarayı’nda 1936 yılında düzenlenen Balkan Oyunları festivaline ev sahipliği yapmıştır. Mustafa Kemal Atatürk festivalin olduğu gün sarayda kalmıştır.